Τα προηγούμενα χρόνια, η Βενεζουέλα κατάφερε να σηκώσει κεφάλι όχι μόνο επειδή είχε κυβέρνηση με αντίστοιχη βούληση, αλλά, κυρίως, επειδή είχε ισχυρή οικονομία. Αυτό οφειλόταν σε πολύ μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές πετρελαίου.
Τώρα το πετρέλαιο κατρακυλά. Από τον Ιούλιο του 2014, έχει χάσει περίπου το 60% της αξίας του. Κάθε τέτοια μείωση, σημαίνει ανάλογη μείωση των εσόδων του προϋπολογισμού της Βενεζουέλας, καθώς και την αντικατάστασή τους με αντίστοιχου ποσοστού ελλείμματα. Όσο τα ελλείμματα μεγαλώνουν, τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη για δανεισμό. Και ο δανεισμός γίνεται ακριβότερος.
Πως μπορεί να βγει κάποιος από αυτόν τον φαύλο κύκλο; Η άμεση λύση είναι η στήριξη των εξαγωγών με υποτίμηση του νομίσματος και ο παράλληλος, δραστικός, περιορισμός των εισαγωγών. Αυτό όμως προκαλεί πληθωρισμό και ελλείψεις σε βασικά αγαθά. Δηλαδή κοινωνική ένταση και πολιτική αστάθεια.
Η άλλη λύση είναι η προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το ΔΝΤ είναι πάντα εκεί, πρόθυμο να βοηθήσει, αρκεί η Βενεζουέλα να αποδεχτεί τους όρους του: Λιτότητα, περικοπές δαπανών για το κοινωνικό κράτος, ιδιωτικοποιήσεις που μετατρέπουν δημόσια αγαθά σε αντικείμενο κερδοσκοπίας. Μετατροπή δημόσιων αγαθών σε εμπορεύσιμα αγαθά, λιγότερο χρήμα για την οικονομία και την παραγωγή. Οπισθοδρόμηση σε όλα όσα κατάφερε η χώρα τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση της φτώχειας, του αναλφαβητισμού, των ιατρικών υπηρεσιών στους φτωχούς. Και, παράλληλα, μέτρα για την «ανταγωνιστικότητα», που πρακτικά σημαίνει απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, μισθοί πείνας, κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και ελεύθερες απολύσεις.
Όλα αυτά δεν είναι κάτι καινούριο. ΤΟ έργο είναι χιλιοπαιγμένο και, πλέον, ξέρουμε ότι οι συνταγές του ΔΝΤ είναι κατά κανόνα αποτυχημένες και καταστροφικές. Αλλά το μαγικό είναι ότι, από την στιγμή που το ΔΝΤ θα πάρει την κατάσταση στα χέρια του, τα τεράστια προβλήματα που δημιουργούνται, θεραπεύονται μόνο με περισσότερα και σκληρότερα μέτρα. Πιο αποτυχημένα και πιο καταστροφικά.
Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας δηλώνει σε κάθε ευκαιρία ότι προτιμά να διαχειριστεί με κάθε μέσον την σημερινή εσωτερική κατάσταση, παρά να προσφύγει στο ΔΝΤ. ¨Ενα ισχυρό κομμάτι της κοινωνίας στηρίζει αυτή την γραμμή, ένα άλλο όχι. Το ερώτημα είναι σε ποιόν βαθμό, μια οικονομία που θέλει να δουλεύει και να αναπτύσσεται για το καλό των πολλών, μπορεί να αντισταθεί σε εκβιασμούς και πιέσεις από το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Steven F. Worried 